Bắt đầu hành trình làm mẹ, nếu bạn từng nhìn đồng hồ và thốt lên “Ủa, mới đặt con ngủ 20 phút đã dậy rồi?” thì xin chúc mừng, bạn đã bước vào thế giới của catnap - thuật ngữ khiến không ít mẹ bỉm nuôi con theo E.A.S.Y tụt mood. 

Vì sao con catnap?

Catnap là cách bộ não non nớt của trẻ hoạt động trong những tháng đầu đời - khi nhịp sinh học chưa ổn định và khả năng tự ru mình ngủ còn kém. Nguyên nhân là:

- Giấc ngủ trẻ sơ sinh được chia thành nhiều chu kỳ ngắn: Vì con chưa biết cách tự vượt qua ranh giới giữa các chu kỳ nên dễ thức dậy, bị đánh thức khi chuyển chu kỳ.

- Môi trường xung quanh kích thích: Chỉ cần ánh sáng loáng qua khe rèm, tiếng đóng cửa nhẹ, hay tiếng chó hàng xóm sủa cũng có thể khiến con thức giấc. 

- Con đang học kỹ năng mới: Lật, trườn, biết cầm đồ chơi… là những cột mốc khiến giấc ngủ ngắn lại. Lúc này, bộ não con như đang nói: “Ưu tiên học hành trước, ngủ tính sau”. Thế nên bé dễ thức giấc hơn.

- Thói quen ngủ chưa ổn định: Trẻ chưa phân biệt được ngày và đêm, dễ ngủ khi đang bú, ngủ quên trên tay mẹ nhưng vừa đặt xuống đã tỉnh.

- Bé quá đói hoặc quá no: Tình trạng ăn lắt nhắt khiến cho bé luôn trong trạng thái no lưng chừng, lâu dần thành thói quen đòi ti mỗi 1-2 tiếng làm ảnh hưởng giấc ngủ thẳng. Ngược lại, các bé háu ăn khi ăn quá no dễ bị đầy hơi, khó tiêu, đau bụng. Khi cơ thể khó chịu sẽ phát tín hiệu đến não khiến bé dễ tỉnh giấc, khó ngủ.

- Cũng giống người lớn sẽ rất khó ngủ nếu chưa đủ mệt, trẻ sơ sinh ở tuần lễ thứ 6 trở đi cũng cần thức đủ lâu để cảm thấy mệt và ngủ lại. Nếu mẹ để bé đi ngủ quá sớm sẽ khiến bé bị catnap.

Khi có biểu hiện catnap ở trẻ sơ sinh, bố mẹ có thể hiểu rằng giờ giấc sinh hoạt của bé đang có vấn đề và cần được điều chỉnh. Tuy nhiên, biểu hiện thức dậy liên tục vào ban đêm hoặc bé có thể ngủ lại nếu có sự hỗ trợ của bố mẹ thì không gọi là catnap. Đây là lầm tưởng thường thấy khi bố mẹ tìm hiểu về giấc ngủ của bé, dẫn tới những sai lầm nối tiếp khi tìm kiếm cách khắc phục. 

Catnap có nguy hiểm không?

Câu trả lời là không, miễn con vẫn bú tốt, tỉnh táo, vui vẻ, tăng cân đúng chuẩn, giấc ngủ đêm vẫn dài, ổn định. Nói cách khác, mẹ có thể hiểu catnap là giai đoạn “quá độ” để con học cách ngủ dài hơn. Bởi khi não bộ phát triển, nếp sinh hoạt ổn định, con sẽ chuyển sang những giấc ngủ dài.

Làm sao “sống chung” với catnap theo cách bớt căng thẳng?

Không có công thức tuyệt đối, nhưng có những cách mẹ có thể thử như dưới đây:

- Quan sát dấu hiệu buồn ngủ: Đừng đợi con quấy mới cho ngủ. Dụi mắt, ngáp, nhìn xa xăm thất thần… là lúc con sẵn sàng đi vào giấc rồi mẹ nhé!

- Thiết lập routine trước khi ngủ: Massage - thay đồ - kéo rèm - bật tiếng ồn trắng, một quy trình lặp lại đều đặn tạo cảm giác an toàn, như một “mật mã giấc ngủ” của bé.

- Giảm kích thích: Phòng ngủ của con cần tối, mát, yên tĩnh. 

- Cho con ngủ theo chu kỳ phù hợp tuổi: Nhiều trẻ thức quá lâu dẫn đến quá kích thích và ngủ chập chờn. Ví dụ: Trẻ 3 tháng chỉ nên thức 75-90 phút mỗi lần.

- Chấp nhận catnap như giai đoạn con phải trải qua để lớn khôn. 

“Catnap” nghe tên thì đáng yêu nhưng đôi khi chính nó là thử thách đầu tiên của người lần đầu làm cha mẹ. Tuy nhiên, đằng sau những giấc ngủ ngắn cũn ấy là một bộ não đang phát triển thần tốc, một hành trình đang mở ra và một em bé mỗi ngày một lớn hơn trong vòng tay mẹ.

Hành trình nuôi con không bao giờ hoàn hảo, nhưng luôn đủ đầy theo cách rất riêng. Chỉ cần cha mẹ bình tĩnh, hiểu đúng và thương mình thêm một chút, những ngày catnap rồi cũng sẽ nhẹ nhàng mà trôi qua, cha mẹ nhé!