Khi bị viêm nhẹ lúc mang thai, mẹ bầu có thể không cần dùng kháng sinh nếu chăm sóc đúng cách bằng dinh dưỡng, nghỉ ngơi và các biện pháp tự nhiên an toàn.

Trong thai kỳ, hệ miễn dịch của người mẹ có sự thay đổi để thích nghi với sự hiện diện của thai nhi, khiến mẹ bầu dễ mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên như viêm họng, nghẹt mũi hay viêm nhẹ đường mũi xoang. 

Với những trường hợp nhẹ, việc ưu tiên các phương pháp không dùng thuốc là lựa chọn an toàn hơn trước khi cân nhắc tới kháng sinh.

Tăng đề kháng từ bên trong bằng dinh dưỡng và nghỉ ngơi hợp lý

Dinh dưỡng và sinh hoạt điều độ

Hệ miễn dịch của mẹ bầu vốn có sự điều chỉnh trong thai kỳ để bảo vệ thai nhi. Vì vậy việc bổ sung dinh dưỡng đúng cách đóng vai trò quan trọng giúp cơ thể chống chọi với viêm nhiễm nhẹ mà không cần dùng đến kháng sinh. 

Mẹ nên tăng cường các thực phẩm giàu vitamin C như cam, bưởi, kiwi, dâu tây - những loại quả có khả năng kích thích sản xuất bạch cầu và tăng đề kháng. Bên cạnh đó, nhóm rau có màu xanh đậm như cải xoăn, cải bó xôi, bông cải xanh không chỉ giàu vitamin K và C mà còn cung cấp chất chống oxy hóa giúp làm dịu các phản ứng viêm tại chỗ.

Kẽm là khoáng chất cần thiết để phục hồi niêm mạc mũi họng và tăng cường khả năng tái tạo mô - có thể bổ sung qua các loại hạt (bí, hạnh nhân), ngũ cốc nguyên cám hoặc thịt đỏ với lượng vừa phải. 

Ngoài thực phẩm, việc duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh cũng hỗ trợ miễn dịch đáng kể. Mẹ bầu nên ngủ đủ 7-9 tiếng mỗi đêm, đi ngủ sớm và hạn chế sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ. Uống đủ nước (khoảng 2-2,5 lít/ngày), hạn chế đồ ngọt, thức ăn chế biến sẵn, đồng thời duy trì vận động nhẹ nhàng (đi bộ, yoga bầu) để tuần hoàn máu ổn định và tăng khả năng đào thải độc.

Xông hơi và súc họng đúng cách

Xông hơi mũi - họng là phương pháp tự nhiên giúp thông mũi, làm loãng dịch tiết và giảm cảm giác nghẹt mũi hiệu quả. Mẹ bầu có thể xông bằng nước ấm pha muối hoặc thêm vài giọt tinh dầu an toàn cho thai kỳ như khuynh diệp hoặc bạc hà. Không nên dùng tinh dầu quế, hồi, hoặc tràm vì chưa được kiểm chứng độ an toàn cho phụ nữ mang thai. Trong quá trình xông, nên ngồi thẳng, hít thở đều trong 5-10 phút; tránh xông khi vừa ăn no hoặc lúc quá đói.

Bên cạnh đó, súc họng bằng nước muối ấm loãng 2-3 lần mỗi ngày là cách đơn giản giúp giảm viêm, sát khuẩn niêm mạc họng mà không gây ảnh hưởng tới thai nhi. Nếu cảm giác rát họng kéo dài, mẹ có thể kết hợp thêm một ít mật ong (nếu không bị tiểu đường thai kỳ) để làm dịu cổ họng. Tuyệt đối tránh các loại nước súc miệng chứa cồn hoặc hoạt chất mạnh nếu không có chỉ định từ bác sĩ. 

Các biện pháp này tuy đơn giản nhưng giúp rút ngắn thời gian hồi phục và giảm phụ thuộc vào thuốc khi không thật sự cần thiết.

Thời điểm cần cân nhắc dùng kháng sinh

Tuy nhiên, nếu sau 3-5 ngày áp dụng các biện pháp không dùng thuốc mà triệu chứng không cải thiện, hoặc xuất hiện sốt trên 38,5 độ C, đờm đặc màu xanh hoặc vàng, đau họng tăng dần kèm theo mệt mỏi nhiều - thì rất có thể nhiễm trùng đã chuyển sang mức độ trung bình hoặc nặng và bác sĩ khám trực tiếp có thể chỉ định kháng sinh. 

Một số loại kháng sinh được xem là an toàn cho thai kỳ (như amoxicillin, cephalexin), tuy nhiên việc dùng thuốc phải có sự tư vấn và theo dõi sát từ bác sĩ chuyên khoa.

Việc “né” kháng sinh hoàn toàn không phải lúc nào cũng là lựa chọn tốt. Vì nếu để bệnh kéo dài hoặc biến chứng, sức khỏe mẹ và bé đều có thể bị ảnh hưởng. Mấu chốt là hiểu đúng mức độ bệnh, kết hợp chăm sóc tại nhà hợp lý và khám đúng thời điểm để bác sĩ đánh giá liệu có cần can thiệp thuốc hay không.