Từng giai đoạn mọc răng đều có vai trò riêng với sự phát triển toàn diện của trẻ. Vệ sinh đúng cách giúp bé ăn ngon, phát âm chuẩn và tránh biến chứng răng miệng.

Từ khoảng 6 tháng tuổi đến 6 tuổi

Đây là giai đoạn trẻ bắt đầu mọc răng sữa. Thông thường, trẻ sẽ hoàn thiện bộ 20 chiếc răng sữa vào khoảng 2,5-3 tuổi. Răng sữa giúp trẻ nhai tốt, giữ chỗ cho răng vĩnh viễn mọc đúng vị trí, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong quá trình học nói. 

Tuy nhiên, do men răng sữa còn mỏng và dễ bị axit tấn công, việc vệ sinh răng ở giai đoạn này cần được thực hiện nghiêm túc ngay từ khi chiếc răng đầu tiên xuất hiện. Trẻ nhỏ chưa thể tự chải răng kỹ lưỡng, do vậy phụ huynh nên trực tiếp hỗ trợ, sử dụng bàn chải lông mềm cùng lượng kem đánh răng chứa fluor vừa đủ. Cha mẹ cũng cần tránh để trẻ ngậm bình sữa khi ngủ, vì điều này tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và gây sâu răng sớm.

Từ 6 tuổi đến 12 tuổi

Trẻ bước vào thời kỳ răng hỗn hợp, tức là vừa có răng sữa, vừa có răng vĩnh viễn mọc lên. Đây là giai đoạn đặc biệt quan trọng nhưng cũng dễ bị bỏ sót trong quá trình chăm sóc. Nhiều phụ huynh không nhận ra rằng chiếc răng hàm số 6, thường mọc lúc trẻ lên 6 tuổi, là răng vĩnh viễn đầu tiên và sẽ không thay lần nào nữa. Nếu răng này bị sâu hoặc rụng sớm, hậu quả lâu dài không thể tránh khỏi. 

Lúc này, trẻ bắt đầu hình thành thói quen tự vệ sinh răng miệng, nhưng chưa thực sự cẩn thận. Vì thế, cha mẹ vẫn cần tiếp tục hướng dẫn và theo dõi. Chải răng đúng cách 2 lần mỗi ngày, dùng lượng kem vừa đủ, tập cho trẻ làm quen với chỉ nha khoa để làm sạch kẽ răng là rất cần thiết. Ngoài ra, khám nha định kỳ 6 tháng/lần sẽ giúp phát hiện kịp thời bất thường như răng mọc lệch, răng chậm thay hay sâu răng không biểu hiện rõ.

Từ 12 tuổi trở đi

Lúc này, hầu hết trẻ đã thay xong răng và sở hữu bộ răng vĩnh viễn gần như đầy đủ, ngoại trừ răng khôn thường mọc muộn hơn. Lúc này, trẻ cần được khuyến khích tự giác chăm sóc răng miệng như một phần trong sinh hoạt hàng ngày. Tuy nhiên, đây cũng là giai đoạn trẻ bắt đầu thay đổi thói quen ăn uống, sinh hoạt như ăn vặt nhiều hơn, tiêu thụ đồ ngọt, thức khuya hoặc bỏ qua việc đánh răng do lười biếng. 

Những thay đổi này khiến nguy cơ sâu răng và hôi miệng gia tăng nếu không được điều chỉnh kịp thời. Để giúp trẻ duy trì hàm răng khỏe mạnh, cha mẹ nên tiếp tục đồng hành bằng cách nhắc nhở nhẹ nhàng, khuyến khích dùng thêm nước súc miệng hoặc chỉ nha khoa nếu có nguy cơ sâu răng cao, song song lưu ý dấu hiệu bất thường như đau hàm, răng mọc lệch hay biểu hiện của răng khôn bị kẹt.

Chăm sóc răng miệng đúng cách là quá trình dài hơi. Răng sữa dù chỉ là tạm thời nhưng đóng vai trò nền tảng, răng hỗn hợp là giai đoạn bản lề và răng vĩnh viễn chính là hành trang lâu dài mà trẻ sẽ mang theo suốt đời. Khi hiểu được vai trò của từng cột mốc, phụ huynh sẽ dễ dàng hơn trong việc xây dựng thói quen tốt cho con để có nụ cười đẹp.