Đường ruột khỏe không chỉ giúp bé tiêu hóa tốt mà còn hỗ trợ phát triển trí não. Đây là mối liên kết 2 chiều giữa não bộ và hệ tiêu hóa, gọi là trục não - ruột.

Khi nhắc đến phát triển trí não cho trẻ, điều chúng ta thường nghĩ tới là hoạt động rèn luyện tư duy hoặc các sản phẩm bổ sung DHA. Thế nhưng, ít người để ý rằng một đường ruột khỏe mạnh lại đóng vai trò nền tảng cho sự phát triển nhận thức, cảm xúc và khả năng học hỏi. Trong y khoa, mối liên kết này được gọi là trục não - ruột. 

Đây là hệ thống giao tiếp 2 chiều giữa não bộ, đường ruột và hệ vi sinh vật trong ruột. Quá trình này diễn ra thông qua dây thần kinh phế vị, các hormone, chất dẫn truyền thần kinh như serotonin, dopamine và các chất chuyển hóa do lợi khuẩn tạo ra.

Một thông tin rất đáng chú ý là 90-95% lượng serotonin của cơ thể - chất điều chỉnh cảm xúc, giấc ngủ và hành vi - được sản sinh ở ruột, không phải ở não. Điều này phần nào lý giải vì sao trẻ có hệ tiêu hóa khỏe, đường ruột cân bằng thì thường ăn ngon, ngủ sâu, học hỏi nhanh và có tinh thần tích cực hơn. Ngược lại, mất cân bằng hệ vi sinh (dysbiosis) có thể làm tăng nguy cơ các vấn đề như kém tập trung, lo âu, tăng động hay rối loạn tiêu hóa kéo dài.

Vậy làm sao để nuôi dưỡng tốt trục não - ruột cho con?

Điều quan trọng đầu tiên là xây dựng một chế độ ăn cân bằng, giàu chất xơ và ít thực phẩm chế biến sẵn. Rau củ, trái cây, các loại đậu, ngũ cốc nguyên cám và thực phẩm lên men tự nhiên như sữa chua, phô mai... là những lựa chọn tuyệt vời để nuôi dưỡng lợi khuẩn. Đồng thời, nên hạn chế đường tinh luyện, thực phẩm chiên rán hoặc đóng gói sẵn - vì những món này có thể làm rối loạn hệ vi sinh vật đường ruột.

Thứ 2, cha mẹ cần lưu ý không lạm dụng kháng sinh. Thuốc kháng sinh nếu dùng không đúng chỉ định sẽ tiêu diệt cả vi khuẩn có lợi, gây mất cân bằng hệ vi sinh. Sau mỗi đợt kháng sinh, nếu cần thiết, nên bổ sung men vi sinh hoặc probiotic theo hướng dẫn của bác sĩ để giúp phục hồi hệ vi khuẩn đường ruột.

Thứ 3, giấc ngủ và sức khỏe tinh thần cũng là yếu tố liên quan mật thiết đến trục não - ruột. Trẻ thường xuyên bị stress, thiếu ngủ, ăn uống thất thường sẽ dễ bị rối loạn kết nối giữa ruột và não, ảnh hưởng đến cảm xúc, hành vi và khả năng tiếp thu.

Hiểu được mối liên hệ chặt chẽ giữa não bộ và đường ruột giúp cha mẹ chăm sóc con một cách toàn diện hơn. Trí thông minh không chỉ đến từ những món ăn “bổ não”, mà bắt đầu từ một hệ tiêu hóa khỏe mạnh và nhịp sống ổn định mỗi ngày.