Khi đi khám hiếm muộn, rất nhiều cặp vợ chồng có tâm lý ngại ngùng, e dè, thậm chí né tránh những câu hỏi liên quan đến đời sống tình dục - điều tưởng như riêng tư nhưng lại là một trong những yếu tố cốt lõi để bác sĩ chẩn đoán và đưa ra hướng điều trị đúng.

Thực tế, có những trường hợp đi khám nhiều năm mà vẫn không xác định được nguyên nhân vô sinh, cho đến khi bác sĩ khéo léo trò chuyện, dẫn dắt thì cặp đôi mới tiết lộ rằng... chưa từng quan hệ được với nhau. Có cặp vợ chồng sống chung 4-5 năm mà chưa từng có một lần quan hệ trọn vẹn. Người vợ thì sợ đau, co thắt, ám ảnh tâm lý từ quá khứ; người chồng thì thương vợ, không dám ép buộc, cứ sống như bạn bè. Họ lầm tưởng rằng chỉ cần yêu thương nhau, sống lành mạnh thì sẽ đến lúc "tự nhiên" có con. Nhưng sinh sản là kết quả của một quá trình sinh lý cụ thể - nếu chưa từng quan hệ thực sự, thì cơ hội mang thai là bằng không, dù sức khỏe sinh sản của cả hai có hoàn toàn bình thường.

Cũng có trường hợp người phụ nữ từng có con với người khác nhưng giấu nhẹm chuyện cũ khi tái hôn, đi khám một mình mà không tiết lộ với chồng hiện tại. Có người đến khám, xét nghiệm không thấy gì bất thường, nhưng khi hỏi kỹ hơn mới biết chồng làm việc xa nhà, vài tháng mới về một lần – tần suất quan hệ quá ít cũng là nguyên nhân khiến họ mãi chưa thể có con.

Thậm chí, với những cặp đôi có rào cản tâm lý sâu sắc, bác sĩ phải hỗ trợ bằng những phương pháp đặc biệt. Ví dụ như gây mê nhẹ rồi bơm tinh trùng vào buồng tử cung để giúp người vợ đậu thai trước, rồi mới từ từ giải quyết những vướng mắc về tâm lý, cảm xúc hay đời sống tình dục sau.

Những “ca” như vậy không phải hiếm. Bởi vô sinh không chỉ là câu chuyện của buồng trứng, tinh trùng hay hormone mà còn là câu chuyện về tâm lý, về mối quan hệ, về sự gắn bó giữa hai con người. Có những “nút thắt” nằm ở vùng sâu kín trong lòng người, chỉ khi bác sĩ thực sự thấu cảm và người bệnh đủ tin tưởng, thành thật thì mới tháo gỡ được.

Vì vậy, lời khuyên dành cho các cặp đôi là: Hãy mạnh dạn chia sẻ với bác sĩ sản khoa tất cả những gì liên quan đến sức khỏe sinh sản - bao gồm cả chuyện quan hệ tình dục, cảm xúc, lo âu, sợ hãi, xung đột hoặc những điều thầm kín mà bạn nghĩ “nói ra thì ngại”. Một bác sĩ giỏi không chỉ là người đọc kết quả xét nghiệm, mà còn là người biết lắng nghe những điều chưa kịp nói, giúp bạn đi qua hành trình mong con một cách nhẹ nhàng và trọn vẹn hơn.