"Chủ nghĩa thuần chay” ngày càng phổ biến, nhiều phụ nữ lựa chọn thực hành chế độ ăn này ngay cả khi mang thai.

An Chi

Chế độ ăn thuần chay, loại trừ tất cả thực phẩm có nguồn gốc động vật và thường tập trung vào những loại thực phẩm nguyên chất như rau và các loại đậu. Kiểu ăn uống này mang đến nhiều lợi ích sức khỏe, bao gồm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 và bệnh tim. Tuy nhiên, một số người lo lắng chế độ ăn thuần chay có thể gây thiếu hụt chất dinh dưỡng, đặc biệt nguy hiểm với phụ nữ mang thai. 

Chế độ ăn thuần chay khi mang thai có an toàn?

Trong lịch sử, chế độ ăn thuần chay từng bị chỉ trích, bài trừ vì khía cạnh thiếu chất dinh dưỡng và không phù hợp với những giai đoạn nhạy cảm, chẳng hạn khi mang thai. Điều này đến từ việc chế độ thuần chay thường chứa ít chất dinh dưỡng tự nhiên như vitamin B12, chất béo omega-3, sắt, i-ốt, canxi và kẽm - các chất đặc biệt cần thiết cho cơ thể khi mang thai. Việc ít hấp thụ có thể dẫn đến tình trạng thiếu hụt chất dinh dưỡng, biến chứng khi mang thai, sức khỏe mẹ và bé kém. Chẳng hạn nếu lượng vitamin B12 nạp vào cơ thể không đủ thì mẹ bầu tăng nguy cơ sảy thai, sinh con nhẹ cân, sinh non hoặc dị tật bẩm sinh. 

Trong trường hợp mẹ bầu theo đuổi chế độ ăn thuần chay và cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng kể trên thì vẫn đảm bảo lành mạnh như chế độ ăn thông thường (bao gồm thịt, trứng và sữa). Nghiên cứu cho thấy nguy cơ gặp biến chứng khi mang thai của mẹ bầu ăn thuần chay không cao hơn so với phụ nữ không ăn chay. 

Do đó, một số hiệp hội dinh dưỡng toàn cầu, bao gồm Học viện Dinh dưỡng và Ăn kiêng Hoa Kỳ, đã đưa ra các tuyên bố ủng hộ tính an toàn của chế độ ăn thuần chay, kể cả thời kỳ mang thai. Các chuyên gia nhấn mạnh chế độ ăn thuần chay được lên kế hoạch tốt cần theo dõi cẩn thận lượng chất dinh dưỡng hấp thụ, tập trung các loại thực phẩm đa dạng và giàu chất dinh dưỡng cũng như sử dụng thực phẩm tăng cường hoặc chất bổ sung.

Lợi ích của việc ăn thuần chay khi mang thai

Chế độ ăn thuần chay được theo dõi kỹ lưỡng sẽ mang lại lợi ích sức khỏe cho hai mẹ con. Đơn cử một chế độ ăn dựa trên thực vật giàu chất xơ nhưng ít đường và chất béo có thể giúp mẹ bầu ngăn ngừa bệnh tiểu đường thai kỳ, duy trì lượng đường trong máu ổn định, cũng như không gặp tình trạng tăng cân quá mức.

Hơn nữa, hàm lượng rau và chất xơ cao trong chế độ ăn thuần chay có thể giúp mẹ bầu chống lại tiền sản giật - biến chứng do tăng huyết áp khi mang thai. Ngoài ra, chế độ ăn thuần chay có thể giúp thai nhi ngăn ngừa tổn thương DNA và giảm nguy cơ mắc một số vấn đề nhất định. 

Tuy nhiên, khoa học vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn để khẳng định chắc chắn. Điều quan trọng mà mẹ bầu cần nhớ là những lợi ích này chỉ đến từ một chế độ ăn thuần chay lành mạnh, đảm bao cung cấp đủ chất dinh dưỡng quan trọng.

Những điều bà bầu cần quan tâm 

Dù có nhiều lợi ích, việc ăn thuần chay không đúng cách vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro với sức khỏe. Theo đó, vì chế độ ăn thuần chay không gồm thực phẩm có nguồn gốc động vật nên thiếu một số chất dinh dưỡng nhất định. Việc không bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng này có thể gây hại cho sức khỏe hai mẹ con. Các chất này bao gồm:

- Chế độ ăn thuần chay tự nhiên không có vitamin B12. Sự thiếu hụt có thể làm tăng nguy cơ sẩy thai, tiểu đường thai kỳ, sinh non và dị tật. 

- Nhiều phụ nữ có lượng vitamin D thấp khi mang thai, bất kể ăn uống theo chế độ nào. Việc này có thể tăng nguy cơ tiền sản giật, nhẹ cân và sẩy thai. 

- Thiếu sắt có thể tăng nguy cơ gặp biến chứng liên quan, chẳng hạn sinh non và nhẹ cân.

- Chế độ ăn thuần chay không có muối i-ốt, rong biển hoặc chất bổ sung i-ốt. Lượng i-ốt hấp thụ không đủ có thể khiến trẻ sơ sinh kém phát triển, chức năng tuyến giáp và tâm thần bị tổn hại.

- Mẹ bầu không hấp thụ đủ canxi khi mang thai có thể tăng nguy cơ tiền sản giật, gãy xương và bệnh về xương.

- Những người theo chế độ ăn thuần chay có thể bị nồng độ axit eicosapentaenoic (EPA) và axit docosahexaenoic (DHA) trong máu thấp - hai loại omega-3 quan trọng đối với mắt, não và hệ thần kinh em bé.

- Lượng protein không đủ có thể làm chậm sự tăng trưởng và phát triển của bé. Thực tế chế độ ăn thuần chay dồi dào protein nhưng khó tiêu hóa hơn, làm tăng nhu cầu protein hàng ngày của bạn lên khoảng 10%.

- Hầu hết phụ nữ nhận được quá ít kẽm khi mang thai, điều này có thể dẫn đến tình trạng em bé nhẹ cân, chuyển dạ kéo dài và sinh non. Bên cạnh đó, kẽm từ thực vật khó hấp thụ hơn. Với mẹ bầu ăn chay, nhu cầu kẽm hàng ngày có thể tăng lên 50%.

- Cholin rất cần thiết cho sự phát triển hệ thần kinh của bé. Tuy nhiên, thực phẩm thuần thực vật chỉ chứa một lượng nhỏ chất này.

Nếu muốn duy trì chế độ ăn thuần chay khi mang thai, mẹ bầu nên cân nhắc nhờ chuyên gia dinh dưỡng xem xét chế độ ăn uống và mức độ dinh dưỡng, từ đó đề ra giải pháp bù đắp các dưỡng chất thiếu hụt.

Theo Healthyline